منار قدیمی مسجد تاریخانه

منار قدیمی مسجد تاریخانه

منار قدیمی مسجد تاریخانه با سطح مقطع چهارگوش در ضلع غربی مسجد خودنمایی می کند که امروزه تنها اثری از آن باقی مانده است. منار جدید، آن طور که از کتیبه‌های مشتمل بر خط کوفی آن[۲] برمی‌آید «در کنار جایگاه منار پیشین و در سال ۴۱۷ یا ۴۲۰ و در عهد سلجوقیان به فرمان بختیاربن محمد حاکم ایالت قومس که از طرف منوچهر بن قابوس ملقب به ملک المعالی (۴۰۳-۴۲۴) حکومت قابوس را داشته ساخته شده است. بقعه پیر علمدار در دامغان از آثار این امیر و آرامگاه پدر اوست (مرکز اسناد و تحقیقات دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۳، ۷۶). این منار دارای ۲۶ متر ارتفاع، ۸۶ پله، آجرهایی با ضلع ۲۲ متر و ضخامت ۴ سانتی متر و هم چنین میزان ۵/۳ متر سطح مقطعی که از پایین به بالا از قطر آن کاسته می شود (کریمی، ۱۳۸۹، ۹۸). منار از پایین به بالا با چهار طرح مختلف با نقوش هندسی، نماسازی شده است. هر یک از این اشکال و نقوش هندسی از هفت بند تشکیل شده که نماد عرفانی تکمیل و اتمام مراتب عرفانی است (امین، ۱۳۸۰، ۶۲؛ شارق ۱۹،۱۳۴۷)

هفت شهر عشق را عطار گشت
ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم