چکیده:
تپه ی حصار دامغان جزء نخستین محوطه های مهم باستانی ایران به شمار می رود که مورد کاوش باستان شناسی قرار گرفت. از دهه ی چهل میلادی که اشمیت کاوش در این محوطه را آغاز کرد، تاکنون مسائل و فرضیات بسیاری در باستان شناسی ایران، در خصوص ادوار زمانی مختلف (پیش از تاریخ و تاریخی) به ویژه در مرکز فلات و شمال شرق ایران با نتایج حاصل از پژوهش ها و کاوش های باستان شناسی محوطه ی حصار گره خورده است. بحث اصلی این نوشتار به بررسی رابطه ی این استقرار با فرهنگ بلخی- مروی اختصاص دارد. گاه از این تپه به عنوان منشاء پیدایش و شکل گیری و یا استقراری که مردمان آن با مهاجرت به واحه بلخ و مرو، فرهنگ بلخی-مروی را پایه گ ذاری کرد هاند، یاد می شود. هدف از این نوشتار بررسی و مطالعه ی شباهت های موجود بین یافته های تپه حصار دامغان و به خصوص دوره ی (IIIC) آن با آثار و یافته های فرهنگ بلخی- مروی در راستای روشن شدن وضعیت و کیفیت ارتباطات بین این دو منطقه در دوره مفرغ میانی و متاخر (۲۳۰۰-۱۵۰۰ق.م) است. این مطالعه افزون بر ایجاد یک درک صحیح از علت و چرایی شباهت های موجود، می تواند پاسخ گوی این فرضیه باشد که آیا می توان از این تپه به عنوان منشاء فرهنگ بلخی-مروی یاد نمود؟
نویسندگان:
حامد طهماسبی زاوه ، فرشید ایروانی قدیم
انتشار در:
پژوهشنامه خراسان بزرگ، سال ششم شماره ۲۱ (زمستان ۱۳۹۴)