به قلم: استاد رحمت الله نجاتی
باسلام واحترام به عرض همهٔ بزرگوارانی که درخصوص تغییرنام استان اهتمام داشته و پیگیر هستند ، لازم دانستم تاریخچه ای از شکل گرفتن این استان ونام گذاری آن باستحضار برساند : براساس سوابقی که درخاطر است ،تصورمی کنم درسال های ۱۳۴۸ یا ۱۳۴۹ بود که مقررشده بود تقسیمات جدید کشورصورت بگیرد و این امربه عهدهٔ آقای «دکترودیعی» استاد جغرافیای دانشگاه تهران گذارده شد ومشارالیه براساس رعایت علم جغرافیا و عدالت ، دواستان پیشنهاد داد ، یکی استان «هکاتم پیلس»(صددروازه) به مرکزیت«دامغان» ودیگری استان «فائنات» به مرکزیت «بیرجند» که نقشهٔ ایران با نشان دادن استانهای جدید درصفحهٔ اول روزنامهٔ «کیهان » به چاپ رسید که علاقمندان می توانند درآرشیو روزنامهٔ کیهان به آن شماره ونقشهٔ یاد شده دسترسی پیداکنند. به هرحال این طرح عالمانه درآن زمان مورد اعتراض سمنانیان گرامی قرارگرفت وحتی دکتر ودیعی را به سازمان امنیت به ریاست ارتشبد«نصیری» معدوم کشاندند و وی را مجبور کردند که این طرح را پس بگیرد . درنهایت بالاخره مؤفق شدند استان دلخواه خودشان را پیاده کنند و چون تعداد شهرهای تحت تابعیت آن منحصربه سه شهربود، شهرهای گرمسارو فیروزکوه راهم پیوست آن کردند که بعداً با اعتراض مواجه و فیروزکوه به تابعیت اولیه خود برگشت. درخصوص تغییر نام استان یک بار درسال ۱۳۷۸ توسط آقای مهندس «پنجه فولادگران» استانداروقت درهمایش «قومس شناسی» دوم در دامغان عنوان گردید که متأسفانه درآن زمان هم هزاران حرف وحدیث برعلیه آن مرد منصف وبی نظر به راه انداختند که درمطبوعات آن سال منعکس است. درهرصورت نمی دانم این چه سرّی است که اصراردارند نام شهرشان بر روی استان باشد ،درصورتی که مورخ نامی آقای دکترعبدالرفیع حقیقت همشهری خودشان نیزدرخصوص نام ایالت «قومس» درتألیف ارجمند خود «تاریخ قومس» به جایگاه دیرپای استان به نام منطقه «قومس »(کومش )با مرکزیت دامغان در گذشته اشارات مستدل دارند . اکتون ما به مرکزیت شهرشان اعتراض نداریم چون همهٔ امکانات وزیرساختها درآنجا پیاده شده وموقعیت خاص مرکزیت درآن متمرکز است ،ولی درخصوص تغییرنام استان باید مجاب شوند ،همانطورکه اکثریت به این مسئله تآکید دارند.وباید گفته شود مگرآیه نازل شده که نام استان برروی شهرمزبورباشد؟ مگر استان بزرگ «فارس» و«خوزستان»و سه استان در«خراسان» باشهرهای بزرگی چون «شیراز»و«اهواز» و «مشهد» وغیره ….. که برای خودداری ازاطالهٔ کلام به همهٔ آنها اشاره نمی کنم، باشهرکوچک مورد بحث قابل مقایسه است که آن شهرها به نام استان مربوطه عنوان پیداکرده؟ که حتماً این استان تاریخی بایستی با نام مورد نظرآنان باقی بماند ؟ بنا به مراتب و سوابق تاریخی ،انتظاردارد که این موضوع ازجانب قاطبهٔ شهرهای استان ومردم آن ومسئولین پیگیری ونسبت به نامگذاری آن براساس متون اصیل تاریخی اقدام اساسی به عمل آید وتا حصول نتیجه ازپای ننشینند.ضمناً نگارنده به این امرنیزتأکید دارم که این موضوع باید ازطریق تفاهم همدلی حل شود وازایجاد تنش هایی که حاصل آن تفرقه و نفاق افکنی است خودداری شود که رضای خداوند درهمین یکدلی وتفاهم خواهد بود .
والسلام علی من اتبع الهدی