بنیانگذار: شعر حجم
سالهای نویسندگی :۱۳۳۳-تاکنون
سبک نوشتاری :شعر حجم
تخلص: رؤیا
مدرک تحصیلی: دکترای حقوق بینالملل عمومی
دانشگاه: دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران
یدالله رؤیایی مشهور به رؤیا (زادهٔ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۱۱ در دامغان) شاعر ایرانی است. وی اکنون در پاریس زندگی میکند.
زندگینامه :
یدالله رؤیایی در سال ۱۷ اردیبهشت ۱۳۱۱ در دامغان به دنیا آمد. آموزشهای دبستانی و دبیرستانی خود را ابتدا در زادگاهش، و از آن پس در تهران در دانشسرای شبانهروزی تربیت معلم به پایان رساند. چندسالی به کار تدریس و سرپرستی امور اوقاف دامغان اشتغال داشت. نوجوانی و جوانی او به تمایلات مارکسیستی و مبارزه در حزب تودهٔ ایران گذشت. در سال ۱۳۳۲ به دنبال کودتای ۲۸ مرداد و فرار از دامغان، چندی به زندگی مخفی گذرانید و سرانجام در اسفند همان سال دستگیر شده و به زندان افتاد. زندانهای او: زندان باغشاه، زندان زیرطاقی (زیرزمین مخوف پلیس تهران)، زندان موقت، و یک بار دیگر در سال ۱۳۳۶، زندان لشکر ۲ زرهی سلطنتآباد.
رویائی پس از خروج از زندان اولین شعرهای خود را در ۲۲ سالگی نوشت و در مجلات آن زمان با نام مستعار «رؤیا» منتشر کرد، و همزمان به تحصیلات خود در رشتهٔ حقوق سیاسی در دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران تا اخذ درجهٔ دکترای حقوق بینالملل عمومی ادامه داد. پس از فراغت از تحصیل، در وزارت دارایی به استخدام درآمد و به عنوان ذیحساب و سرپرست امور مالی در ادارات و دیگر مراکز دولتی، از جمله وزارت آب و برق، سازمان تلویزیون ملی ایران و… به کار پرداخت.
او از مؤسسان شرکت انتشاراتی روزن بود. رؤیایی با چند شاعر دیگر، مانیفست «اسپاسمانتالیسم» را منتشر کردند که بعدها به خلق نگرش تازهٔ شعری با عنوان «شعر حجم» منجر شد. رؤیایی هماکنون در پاریس زندگی میکند.
از خطوط مهم زندگی ادبی او میتوان به چند نمونه اشاره کرد:
تأسیس هفتهنامهٔ ادبی بارو به اتفاق احمد شاملو (ترکیبی از نامهای مستعار بامداد و رؤیا)، سال ۱۳۴۴
تأسیس شرکت انتشاراتی روزن به اتفاق محمود زند و ابراهیم گلستان، سال ۱۳۴۶
اداره و انتشار دفترهای روزن، فصلنامهای در شعر، نقاشی و قصه با همکاری گروه شاعران شعر حجم، ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷
انتشار بیانیهٔ حجمگرایی (اسپاسمانتالیسم) به همراه گروهی از شاعران آوانگارد و متمایل به حجمگرایی که به خلق نگرش تازهٔ شعری با عنوان «شعر حجم» منجر شد، سال ۱۳۴۸ (مجلهٔ بررسی کتاب، ویژهنامهٔ شعر حجم)
تأسیس جایزهٔ ادبی شعر سال به سرمایهگذاری تلویزیون ملی ایران و داورانی مرکب از مسعود فرزاد، محسن هشترودی، فریدون رهنما، بیژن جلالی، پژمان بختیاری و یدالله رویائی در سالهای ۱۳۴۸، ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰
تأسیس «مدرسهٔ زبان و ادبیات فارسی» در پاریس، سال ۱۳۵۸
شرکت در فستیوالهای بینالمللی شعر، حضور در دیدارهای جهانی شاعران، سفرهای ادبی، کنفرانسها و مصاحبهها همیشه از فعالیتهای دیگر او در کنار امر نویسندگی بودهاست. یدالله رویائی سالها در «آنوِرونویل»، ده کوچکی در مزارع نورماندی، به سر میبرد. او هماکنون در پاریس کار و زندگی میکند.
ویژگیهای شعر:
رؤیایی نخستین شاعری بود که به طور آگاهانه و پیگیر از فرم در شعر سخن گفت و با پشتکار فراوان توانست دومین مجموعهٔ شعرش را تا حد زیادی به زیباییشناسی مورد نظرش برساند و اثری ارائه دهد که بهکلی با کتاب نخستینش متفاوت باشد.
دریاییها اگرچه مخالفت و موافقت فراوانی در پی داشت، ولی این صفبندیها تغییری در این واقعیت نمیداد که دریاییها نوشتههایی آگاهانهاست.رؤیایی بعدها تحت تأثیر مکتب غیرمتعهد شعر موج نو مکتب ضدتعهد شعر حجم را بنیان نهاد که در واقع «موج نو بهسامانرسیده» در آن سالها بود.
کتابشناسی:
۱۳۴۰ بر جادههای تهی ,انتشارات کیهان
۱۳۴۴ شعرهای دریایی, انتشارات مروارید
۱۳۴۷ دلتنگیها ,انتشارات روزن
۱۳۴۷ از دوستت دارم انتشارات روزن
۱۳۷۱,۱۳۶۹ لبریختهها ,آساسیون پرسان (پاریس)انتشارات نوید شیراز
۱۳۷۷,۱۳۷۹,۱۳۸۴هفتاد سنگ قبر, نشر گردون,آژینه,انتشارات داستانسرا
۱۳۸۱ منِ گذشته: امضا, انتشارات کاروان
۱۳۸۷ در جستجوی آن لغتِ تنها ,انتشارات کاروان
نثر:
۱۳۵۷ هلاک عقل به وقتِ اندیشیدن ,مروارید
۱۳۵۷ از سکوی سرخ، یا «مسائل شعر» ,مروارید
۱۳۸۶ عبارت از چیست؟ (از سکوی سرخ ۲) ,آهنگ دیگر