(م اواسط قرن دهم) مولاناغیاث الدّین احمد نیشابوری، متخلص و مشهور به سامی، از مشاهیر علما و شعرای قرن دهم هجری و معاصر صفویان بود. سامی، در ایّام جوانی، از زادگاهش نیشابور، جهت قضاوت راهی شهر مشهدمقدّس شد و چندی درآنجا به قضاوت پرداخت ولی چندی بعد، راهی شهر دامغان شد و به علّت کثرت سکونت درآن شهر، به دامغانی شهرت یافت.
او، بعداز چندسال سکونت در دامغان، جهت قضاوت شهر هرات، به آن شهر رفت و درآنجا منزلت یافت. سامی، با سام میرزا، امیرعلیشیر نوائی و مولانا عبدالرحمن جامی معاصر و همسخن بود. او، به شامی، سام و غیاث الدین نیز، شهرت دارد و بعضی شرح حال ویرا با غیاث الدین محمد،متخلص به حریمی، مختلط نوشته اند که خطاست. سام میرزا درباره وی گوید: مردی بسیار شریف است و متقی و پرهیزکار، مدّتی بامر قضای مشهد مقدسه و هرات اشتغال داشت و درآن کار رعایت امانت و دیانت میکرد. در شعر یدی طولی داشت چنانکه بخود لازم کرده که هر شعری که باشد، جواب گوید.
علیشیر نوائی گوید: سامی، بسیار تحصیل کرد و متداولات را مکرر گذرانید و در به طب مشغول شد و اکثر کتب معتبر را دید و شعر را نیک می گفت. تاریخ فوت وی معلوم نیست ولی ظاهرا در اواسط قرن دهم هجری، در شهر هرات، درگذشت. او در سرودن شعر نیز توانا بود و شهرتش به سامی در شعر است. نمونه اشعار سامی: ای در دلت ازعاشقان بی موجبی آزارها رنجند از هم دوستان امّا نه این مقدارها *** دیـده را گفتم که در رویش بگستاخی مبین گفت گستاخی نباشد عین مشتاقی است این مآخذ: ۱- فرهنگ سخنوران،جلد۲، ص۴۳۵و۴۸۸و۴۳۳ ۲- ریحانه الادب، جلد۲ ،ص۴۱۷ ۳- تحفه سامی، ص۱۲۶ ۴- تذکره مجالس النفائس، ص۶۲و۲۳۵